Należy stosować takie felgi i opony aby ich wymiary a w szczególności szerokość i średnica były zgodne z zaleceniami producenta samochodu. Stosowanie opon i felg o większych rozmiarach powoduje :
- mniejszą przyczepność w warunkach drogowych (szersza opona ma gorszą przyczepność na mokrej lub zanieczyszczonej nawierzchni, opona o niskim profilu jest sztywniejsza co powoduje że gorzej przylega do nierównej nawierzchni [mniejsza powierzchnia przylegania], szerokie koła o dużej średnicy szybciej i na dłużej tracą kontakt z nierównym podłożem [odrywanie się kół od podłoża] spowodowany zwiększeniem się mas nieresorowalnych ze względu na zwiększenie masy felgi i opony nawet o 50%)
- gorsze prowadzenie się samochodu (pogarsza się kierowalność i precyzja pracy układu kierowniczego a kierowanie wymaga większej siły - szczególnie gdy parametr osadzenia felgi uległ znaczniej zmianie ze względu na zmianę geometrii zawieszenia i zmianę geometrii układu kierowniczego)
- mniejszy komfort podróżowania (opony o niskim profilu nie amortyzują nierówności nawierzchni)
- przyśpieszone zużycie zawieszenia (amortyzatory, łożyska kół, przeguby zawieszenia, elementy metalowo-gumowe zawieszenia) i układu kierowniczego (przeguby drążków kierowniczych, przekładnia kierownicza) a nawet możliwość nagłej awarii która spowoduje utratę panowania nad samochodem (urwanie się koła czy drążka kierowniczego) ze względu na większe obciążenia
Ze względu na charakterystykę oporu toczenia opony w zależności o prędkości jazdy, należy dobierać opony
o klasie prędkości większej o 30¸ 40 km/h niż max prędkość samochodu.
Należy dobierać opony o nośności większej o 25% od dopuszczalnej masy całkowitej samochodu
(masa samochodu + 5 pasażerów + bagaż) ale należy pamiętać że czym wyższa nośność tym opona twardsza co obniża komfort.
Czym profil opony niższy dla tej samej szerokości opony tym szerokość bieżnika większa.
Szerokość opony zawsze musi być większa od szerokości felgi - najlepiej o 3 rozmiary.
Najbardziej optymalny dobór szerokości opony do szerokości felgi jest wtedy gdy szerokość bieżnika opony jest porównywalna z szerokością felgi.
Opona letnia o bieżniku mniejszym niż 3 mm nie spełnia już swojego zadania szczególnie w warunkach mokrego lub zabrudzonego asfaltu (opona z bieżnikiem 4 mm dla warunków mokrego asfaltu może posiadać przyczepność wynoszącą tylko 65 % a opona z bieżnikiem 1,6 mm może posiadać przyczepność tylko 40% tego co ma opona z bieżnikiem 8 mm).
Opona zimowa o bieżniku mniejszym niż 4 mm nie spełnia już swojego zadania.
(spadek trakcji opony zimowej w warunkach zimowych jest wprost proporcjonalny do stopnia zużycia
jej bieżnika. Przy bieżniku o wysokości około 4 mm trakcja opony zimowej jest zbliżona do trakcji opony letniej z nowym bieżnikiem a więc spada niemal o połowę)
Do szybszej jazdy po nawierzchniach mokrych lub nawierzchniach zaśnieżonych zaleca się opony kierunkowe.
Do dynamicznej jazdy w zakrętach zaleca się opony ze wzmocnioną ścianą boczną i felgi aluminiowe.
Pomiędzy tanimi oponami zarówno nowymi jak i używanymi a najnowszymi i najdroższymi oponami seryjnymi różnice w przyczepności mogą sięgać do 15% (droga hamowania ze 100 km/h na suchym asfalcie może być o 5 m dłuższa niż dla "dobrych" opon, a zakręt który można przejechać z prędkością 100 km/h przy "dobrych" oponach może się okazać nie do przejechania przy 85 km/h dla opon "słabych").
Pomiędzy tanimi oponami zarówno nowymi jak i używanymi a najnowszymi i najdroższymi oponami seryjnymi różnice w oporach toczenia mogą sięgać do 30% (wpływa to na zmniejszenie osiągów i zwiększenie zużycia paliwa).
Dla samochodów o mocach silnika nie przekraczających 75 km, nie zaleca się stosowania opon o szerokości większej
niż 185 dla normalnej jazdy ze względu na spadek osiągów i zwiększenie zużycia paliwa.
Obręcze i opony na jednej osi samochodu muszą być takie same.
Dla samochodów z napędem 4x4 istotne jest aby wszystkie koła były takie same,
posiadały takie same opony, wszystkie opony miały podobny stopień zużycia bieżnika
i wszystkie koła miały odpowiednie ciśnienie powietrza w ogumieniu
dostosowane do aktualnego obciążenia pojazdu.
Obręcze do samochodów osobowych i terenowych (ze względu na ich przeznaczenie)
różnią się znacznie od siebie dlatego nie można ich stosować zamiennie
tak samo jak ich ogumienie.
Przy zmianie rozmiaru opony lub/i felgi należy zwrócić uwagę na to czy jest wystarczająca ilość miejsca
w nadkolu zarówno od strony zewnętrznej jaki i wewnętrznej oraz bocznych i górnych płaszczyznach
nadkola, uwzględniając maksymalny skok wraz z torem ruchu koła i maksymalny skręt kół kierowanych
Przy zmianie średnicy obręczy o jeden rozmiar, różnica prędkości wskazywanej
przez prędkościomierz będzie wynosić 5¸
6 %, a wysokość pojazdu ulegnie zmianie o 1,5 cm.
Przy zmianie profilu opony o jeden poziom, różnica prędkości wskazywanej
przez prędkościomierz będzie wynosić 7¸
8 %, a wysokość pojazdu ulegnie zmianie o 2 cm.
Po zmianie rozmiaru opony potrzebne będzie korygowanie ustawienia świateł ze względu
na zmianę odległości reflektora od nawierzchni (już przy 5 mm różnicy w odległości reflektora od nawierzchni potrzebna jest korekta ustawienia świateł)
Zwiększanie szerokości opony o więcej niż 2 rozmiary przy tym samym profilu, powoduje szybsze zużywanie się
elementów zawieszenia (szczególnie układu kierowniczego).
Zmniejszanie profilu opony o więcej niż 2 rozmiary przy tej samej szerokości opony, powoduje szybsze zużywanie się
elementów zawieszenia (szczególnie amortyzatorów).
W przypadku zwiększenia średnicy obręczy/opony o jeden rozmiar, zaleca się zmniejszenie profilu opony
o jeden poziom (np. 155/80R13 na 175/65R14 lub 185/60R14) w celu zachowania prawidłowej wysokości samochodu
i wskazań prędkościomierza.
Dla opon zimowych eksploatowanych w wiekszości na śniegu i ludzie lub okresowo w trudnych warunkach zimowych, zaleca się szerokość mniejszą o 2 lub 3 rozmiary przy równoczesnym zwiększeniu profilu
o 1 lub 2 poziomy (np. 185/65R14<letnia> na 165/80R14 M+S).
Gdy rozmiar opony zimowej jest inny niż opony letniej potrzebna będzie korekta ustawienia świateł ze względu
na zmianę odległości reflektora od nawierzchni (już przy 5 mm różnicy w odległości reflektora od nawierzchni potrzebna jest korekta ustawienia świateł)
Opony sportowe osiągają wzrost przyczepności dopiero po wystąpieniu znacznych obciążeń. W warunkach normalnej jazdy mogą mieć mniejszą przyczepność niż zwykłe opony
Opony szosowe bardzo wysokich osiągów i/lub o niskim profilu stosowane na felgach ALU powinny posiadać ochraniacz felgi który zabezpiecza obręcz felgi przed uszkodzeniem
Przy normalnym stylu jazdy ciśnienie w oponach zgodnie z zaleceniami producenta samochodu a w przypadku
jazdy sportowej zaleca się zwiększenie ciśnienia o 40% w stosunku do zaleceń producenta samochodu, jednak nie
większe niż maksymalne ciśnienie eksploatacyjne dla danej opony.
Opony z samochodu który uległ poważnym uszkodzeniom na skutek kolizji lub wypadku nie nadają się do dalszej
eksploatacji.
Opony które zostały nadmiernie zużyte w jednym miejscu na skutek gwałtownego hamowania przy większej prędkości
nie nadają się do dalszej eksploatacji.
Opona użytkowane dłużej niż 5 lat nie nadaje się do eksploatacji.
Opona (szczególnie niskoprofilowa) nie powinna być więcej niż 5 razy zdejmowana i zakładana na felgę.
Opony bieżnikowane lub nacinane nie nadają się do dalszej eksploatacji.
Koła muszą być wyważane po każdym zamontowaniu na nich opony oraz co 15 tys. km.
W celu uzyskanie jak największej żywotności opon oraz dobrej przyczepności należy sprawdzać i korygować
co 50 tys. km lub po każdej naprawie elementów zawieszenia i/lub układu kierowniczego,
następujące parametry geometrii zawieszenia :
- zbieżność kół kierowanych (połówkową i całkowitą)
Felga ALU jest znacznie sztywniejsza jeżeli chodzi o obciążenia boczne (na zakręcie)
ze względu że ma inną budowę przekroju poprzecznego.
Felga ALU umożliwia lepszą wentylację i bezpośrednie chłodzenie hamulców
dzięki ramiennej, otwartej konstrukcji co wpływa na skuteczność jak i trwałość hamulców.
Felga ALU umożliwia lepsze odprowadzanie i rozproszenie ciepła z gorącej tarczy hamulcowej
poprzez piastę koła co wpływa na skuteczność jak i trwałość hamulców
(tarcz, bębnów, klocków i szczęk).
Felga ALU jest bardziej wytrzymała na szybką dynamiczną jazdę
(nie pękają od zmęczenia materiału w okolicach mocowania do piasty).
Felga ALU jest bardziej bezpieczniejsza ze względu na lepsze trzymanie się opony na obręczy
felgi (co uniemożliwia ubytki powietrza w oponie podczas dużych przeciążeń).
Felga ALU umożliwia lepsze wyważenie we wszystkich płaszczyznach ze względu na
możliwość trwałego zamocowania równoważników w każdym miejscu.
Felga ALU nie zawsze jest lżejsza (ma mniejszą masę) od swojej odpowiedniczki
wykonanej ze stali.
"Dobre" felgi ALU są o wiele bardziej odporne na warunki atmosferyczne i chemiczne
(na środki chemiczne używane do utrzymania zimowego dróg).
"Dobre" felgi ALU nie ulegają zjawisku korozji z biegiem lat dlatego przez długie lata
nie tracą estetycznego wyglądu.
felgi ALU są ładniejsze i bardziej prestiżowe.
Felgi ALU są znacznie droższe od stalowych.
Felgi ALU wymagają częstej pielęgnacji w postaci mycia w celu spłukania
osadzającego się na niej pyłu powstałego w czasie pracy hamulców.
Felgi ALU są przewidziane do max. 10 zmian opon dlatego nie nadają się do ciągłych
zmian ogumienia letniego na zimowe i odwrotnie.
Felgi ALU można prostować ale nie zaleca się tego ze względu na osłabienie
felgi i możliwość pęknięcia podczas jazdy.
Na felgi ALU nie ma możliwości nałożenia kołpaków.
Zniszczone felgi ALU "tanich producentów" (ale nie zdeformowane czy krzywe)
można regenerować w celu przywrócenia ich dawnej świetności.
Parametry felg ALU (np: 6Jx15H2 ET28) :
- ilość otworów mocujących (np: 4 lub 5 lub 6)
- rozstaw otworów mocujących w mm (średnica okręgu który przechodzi przez środki wszystkich otworów mocujących np: 98, 100, 108, 110, 112, 114.3, 120)
- średnica obręczy w calach (średnica na której zamontowana jest opona np: 15)
- szerokość obręczy w calach (szerokość wewnętrzna na której zamontowana jest opona np: 6)
- wielkość odsadzenia w mm (odległość pomiędzy wzdłużną płaszczyzną symetrii felgi a płaszczyzną styku felgi z piastą np: ET28)
- znak odsadzenia (dodatni gdy płaszczyzną symetrii felgi jest bliżej osi wzdłużnej pojazdu, ujemny gdy płaszczyzna styku felgi z piastą jest bliżej osi wzdłużnej pojazdu)
- średnica otworu centralnego w mm (może zawierać się w przedziale do 56 do 74)
- profil obręczy felgi (J lub JJ lub E lub F)
- sposób osadzenia stopki opony (FH lub H lub H2 lub EH)
- nośność felgi
- przeznaczenie (np: dla osobowych lub dostawczych lub terenowych)
- sezonowość felgi (np: letnia lub całoroczna)
- możliwość stosowania łańcuchów śniegowych
OSTRZEŻENIE DLA UŻYTKOWNIKÓW OPON UŻYWANYCH
Prawie wszystkie "opony używane" dostępne w serwisach ogumienia na terenie kraju są to opony
bezużyteczne i niebezpieczne. Opony te nie spełniały warunków technicznych związanych z przepisami
prawa o ruchu drogowym w kraju w których były użytkowane i ich właściciele musieli się ich wyzbyć.
Np.:
- opony z samochodów powypadkowych które uległy kasacji
- opony po najechaniu na głęboką dziurę lub wysoki krawężnik (uszkodzenia warstw wewnętrznych)
- opony starsze niż 7 lat (sparciałe)
- opony które były więcej niż 5 razy zakładane i zdejmowane z felgi
- opony z bieżnikiem poniżej 4 mm (brak odprowadzania wody po deszczu - opona z bieżnikiem 4 mm dla warunków mokrego asfaltu może posiadać przyczepność wynoszącą tylko 65 % a opona z bieżnikiem 1,6 mm może posiadać przyczepność tylko 40% tego co ma opona z bieżnikiem 8 mm)
Opony takie są niebezpieczne i grożą w każdej chwili wystrzałem lub rozerwaniem. Mogą powodować złe trzymanie się drogi bądź nawet złe prowadzenie się pojazdu,
drgania koła kierowniczego lub całego samochodu, pomimo dobrego wyważenia i prawodłowej geometrii zawieszenia. Przyśpieszają zużycie następujących elementów pojazdu :
- 2 krotnie łożysk kół
- 2 krotnie przegubów układu kierowniczego
- 2 krotnie przegubów układu zawieszenia
- 4 krotnie amortyzatorów
- klocków i tarcz hamulcowych
- sprężyn i resorów
- elementy metalowo-gumowe zawieszenia
OZNACZENIA OPONY
Standardowe oznaczenia :
1. Maksymalne obciążenie w LBS [funt]
2. Maksymalne ciśnienie eksploatacyjne w PSI [funt/cal2]
3. Warstwy na bokach i czole opony
4. Ściana boczna opony (materiał i ilość warstw)
5. Czoło opony (materiał i ilość warstw)
6. Kod instytucji certyfikującej
7. Kod producenta (inny dla różnych krajów)
8. Kod rozmiaru opony
9. Kod typu opony
10. Dwie pierwsze cyfry to tydzień produkcji
11. Ostatnia cyfra (lub dwie ostatnie) rok produkcji
12. Rodzaj opony ze wzglądu na konstrukcję
13. Rodzaj opony ze wzglądu na obecność dętki
14. Szerokość opony [mm]
15. Profil opony [%]
16. Symbol opony promieniowej
17. Średnica obręczy [cal]
18. Indeks nośności
19. Klasa prędkości
20. Symbol homologacyjny
21. Nr zezwolenia
22. Oznaczenie opon śnieżno-błotnych
Dodatkowe oznaczenia :
- M+S i/lub "śnieżynka" - opona zimowa lub wielosezonowa
- tubeless - opona bezdętkowa
- tube type - opona dętkowa
- XL lub Extra Load - opona o zwiększonej nośności
- RF lub Reinforced - opona wzmocniona
- studless - opona bezkolcowa
- studable - opona o możliwością kolcowania
OZNACZENIA KLAS PRĘDKOŚCI
indeks prędkości
prędkość maksymalna
B
50 km/h
C
60 km/h
D
65 km/h
E
70 km/h
F
80 km/h
G
90 km/h
J
100 km/h
K
110 km/h
L
120 km/h
M
130 km/h
N
140 km/h
P
150 km/h
Q
160 km/h
R
170 km/h
S
180 km/h
T
190 km/h
U
200 km/h
H
210 km/h
V
240 km/h
W
270 km/h
Y
300 km/h
Z, ZR
powyżej 300 km/h
OZNACZENIA INDEKSÓW NOŚNOŚCI
indeks nośności
maksymalna nośność
50
190 kg
60
250 kg
61
257 kg
62
265 kg
63
272 kg
64
280 kg
65
290 kg
66
300 kg
67
307 kg
68
315 kg
69
325 kg
70
335 kg
71
345 kg
72
355 kg
73
365 kg
74
375 kg
75
385 kg
76
400 kg
77
412 kg
78
425 kg
79
437 kg
80
450 kg
81
462 kg
82
475 kg
83
487 kg
84
500 kg
85
515 kg
86
530 kg
87
545 kg
88
560 kg
89
580 kg
90
600 kg
91
615 kg
92
630 kg
93
650 kg
94
670 kg
95
690 kg
96
710 kg
97
730 kg
98
750 kg
99
775 kg
100
800 kg
101
825 kg
102
850 kg
103
875 kg
104
900 kg
105
925 kg
106
950 kg
107
975 kg
108
1000 kg
109
1030 kg
110
1060 kg
111
1090 kg
112
1120 kg
113
1150 kg
114
1180 kg
115
1215 kg
116
1250 kg
117
1285 kg
118
1320 kg
119
1360 kg
120
1400 kg
121
1450 kg
122
1500 kg
123
1550 kg
124
1600 kg
130
1900 kg
140
2500 kg
150
3350 kg
160
4500 kg
170
6000 kg
180
8000 kg
190
10600 kg
200
14000 kg
TABELA CIŚNIEŃ DLA RÓŻNYCH JEDNOSTEK MIARY
MPa
kPa
bar [kG/cm2]
PSI [funt/cal2]
0,10
100
1
14
0,11
110
1,1
16
0,12
120
1,2
17
0,13
130
1,3
19
0,14
140
1,4
20
0,15
150
1,5
22
0,16
160
1,6
23
0,17
170
1,7
24
0,18
180
1,8
26
0,19
190
1,9
27
0,20
200
2
29
0,21
210
2,1
30
0,22
220
2,2
32
0,23
230
2,3
33
0,24
240
2,4
34
0,25
250
2,5
36
0,26
260
2,6
37
0,27
270
2,7
39
0,28
280
2,8
40
0,29
290
2,9
42
0,30
300
3
43
0,31
310
3,1
44
0,32
320
3,2
46
0,33
330
3,3
47
0,34
340
3,4
49
0,35
350
3,5
50
0,36
360
3,6
52
0,37
370
3,7
53
0,38
380
3,8
55
0,39
390
3,9
56
0,40
400
4
57
0,41
410
4,1
59
0,42
420
4,2
60
0,43
430
4,3
62
0,44
440
4,4
63
0,45
450
4,5
65
0,46
460
4,6
66
0,47
470
4,7
67
0,48
480
4,8
69
0,49
490
4,9
70
0,50
500
5
72
DOBIERANIE SZEROKOŚCI OPONY DO MASY WŁASNEJ POJAZDU
masa własna
pojazdu
szerokość opony
do jazdy normalnej
szerokość opony
do jazdy sportowej
szerokość opony
do jazdy zimowej
szerokość opony
do jazdy terenowej
(po wszystkich nawierzchniach)
600 kg
135
155
125
-
700 kg
145
165
135
-
750 kg
155
175
145
-
850 kg
165
185
155
-
925 kg
175
195
165
-
1000 kg
185
205
175
205
1100 kg
195
215
175
205
1200 kg
205
225
185
215
1350 kg
215
235
185
225
1500 kg
225
245
195
235
1750 kg
235
255
195
245
2000 kg
245
265
205
255
2250 kg
-
-
-
265
2500 kg
-
-
-
275
DOBIERANIE SZEROKOŚCI OPONY DO SZEROKOŚCI OBRĘCZY
szerokość obręczy
szerokość opony
do jazdy sportowej
szerokość opony
do jazdy normalnej
szerokość opony
do jazdy terenowej
(po wszystkich nawierzchniach)
4 J
135 ¸
145
135 ¸
145
-
4,5 J
145 ¸
155
165
-
5 J
165 ¸
175
185
-
5,5 J
175 ¸
185
195
-
6 J
185 ¸
195
205
205 ¸ 215 SUV
225 ¸ 235
6,5 J
205
215
235 ¸
245
7 J
215
225
245 ¸
265
7,5 J
225 ¸
235
-
235 ¸ 255 SUV
265 ¸ 275
8 J
225, 235
-
255 SUV
8,5 J
245 ¸
255
-
-
9 J
255 ¸
275
-
275 ¸ 285 SUV
9,5 J
285 ¸
295
-
-
10 J
305 ¸
325
-
-
DOBIERANIE PROFILU OPONY DO JEJ SZEROKOŚCI
szerokość opony
profil sportowy
profil normalny
profil wysoki
profil terenowy
(dla wszystkich nawierzchni)
135
-
80
-
-
145
70
80
-
-
155
65
70,80
-
-
165
55,60,65
70,75
80
-
175
50,55,60
65,70
75,80
-
185
50,55,60
65,70
75,80
-
195
40,50,55
60,65
70,75,80
-
205
40,50
55,60
65,70,80
70 SUV
215
35,40,45
50,55,60
65,70,80
65 SUV,70 SUV
225
35,40,45
50,55
60,65,70
70,75
235 ¸ 245
30,35,40
45,50,55
65,70
60,70,80
255 ¸ 275
30,35,40
45,50
65
45 SUV,55 SUV 65,70
285 ¸ 325
25,30,35
35,45
50,60
45 SUV,55 SUV
DOBIERANIE ŚREDNICY OBRĘCZY DO SZEROKOŚCI OBRĘCZY
szerokość obręczy
średnica obręczy
do jazdy sportowej
średnica obręczy
do jazdy normalnej
średnica obręczy
do jazdy terenowej
(po wszystkich nawierzchniach)
4 J
-
12, 13
-
4,5 J
-
13, 14
-
5 J
14, 15
13, 14
-
5,5 J
14, 15
13, 14
-
6 J
15
14
15 SUV, 16
6,5 J
15, 16
14
16
7 J
16, 17
15
16, 17
7,5 J
17
-
17
8 J
17, 18, 19
-
18 SUV, 19 SUV
8,5 J
17, 18, 19
-
-
9 J
18, 19, 20
-
19 SUV
9,5 J
19, 20, 21
-
-
10 J
20, 21, 22, 23
-
-
PODZIAŁ ŁAŃCUCHÓW
Ze względu na przeznaczenie :
dla samochodów osobowych
dla samochodów osobowych sportowych i luksusowych
dla samochodów terenowych i uterenowionych 4x4
dla samochodów dostawczych
dla samochodów ciężarowych i autobusów
dla ciągników rolniczych i pojazdów specjalnych
Ze względu na warunki pracy :
do warunków lekkich (tylko śnieg)
do warunków średnio-ciężkich (śnieg i lekki off-road)
do warunków ciężkich (śnieg i off-road)
Ze względu na siatkę :
siatka trójkątna
siatka czworokątna (np: rombowa, ukośna rombowa)
siatka pięciokątna
siatka sześciokątna
Ze względu na montaż :
łańcuchy na oponę
łańcuchy bez napinaczy
łańcuchy z napinaczami
łańcuchy nie najazdowe (dla warunków lekkich)
łańcuchy najazdowe (dla warunków średnio-ciężkich i ciężkich)
łańcuchy na felgę i oponę (dla ciężarowych dla warunków ciężkich)
nakładki z kolcowanymi ramionami (dla warunków lekkich do jazdy normalnej)
nakładki z kolcowanymi poprzeczkami (dla warunków lekkich do jazdy sportowej)
Objaśnienia skrótów :
BP - Balanced Performance HP - High Performance UHP - Ultra High Performance
TPMS - Tire Pressure Monitoring System CTIS - Central Tire Inflation System (GM, Hummer)
ZP - Zero Pressure (Michelin) RFT - Run Flat Technology (Bridgestone) ROF - Run On Flat (GoodYear) MIRS - Module Integrated Runflat System (Pirelli) DSST - Dunlop Self Supporting Technology (Dunlop) SSR - Self Supporting RunFlat (Continental) XRP - eXtended Run-flat Performance (Kumho) VRFC - Vredestein Run Flat (Vredestein)
Polski samochód elektryczny - możliwy sukces czy propaganda sukcesu
